Μαθαίνω για το άσθμα​

Το άσθμα είναι μια χρόνια πνευμονική νόσος που προκαλεί φλεγμονή και στένωση των αεραγωγών. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια συριγμού, σφίξιμο στο στήθος, δύσπνοια και βήχα.

Οι μύες που βρίσκονται γύρω από τους αεραγωγούς σας συστέλλονται όταν το άσθμα είναι ενεργό (βρογχόσπασμος). Αυτό περιορίζει και στενεύει τους αεραγωγούς, προκαλώντας λιγότερο αέρα να ρέει στους πνεύμονες, το οποίο σας κάνει να αισθάνεστε δύσπνοια, και μπορεί επίσης να προκαλέσει συριγμό, βήχα και σφίξιμο στο στήθος. 

Η εσωτερική επιφάνεια επένδυσης των αεραγωγών (βλεννογόνος) μπορεί να φλεγμαίνει ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε αλλεργιογόνα ή άλλες ερεθιστικές ουσίες. Αυτή η φλεγμονή συμβάλλει στο οίδημα των αεραγωγών, άρα περαιτέρω στένωση αυτών και προκαλεί αυξημένη ποσότητα βλέννης που οδηγεί σε βήχα, απόχρεμψη και δυσκολία στην αναπνοή.

Το άσθμα είναι μία διαχειρίσιμη, αναστρέψιμη, αλλά σοβαρή κατάσταση. Οι ασθενείς μπορούν να είναι χωρίς συμπτώματα για χρόνια μέσω της χρήσης των φαρμάκων τους και περιορίζοντας την έκθεσή τους σε ερεθίσματα. Εάν το άσθμα παραμείνει αθεράπευτο, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια απόφραξη των αεραγωγών που δεν μπορεί να αναστραφεί. 

Ακόμη και όταν ελέγχεται υπάρχει κίνδυνος ξαφνικής επιδείνωσης των συμπτωμάτων που ονομάζεται παροξυσμός. Οι παροξύνσεις του άσθματος μπορεί να γίνουν αρκετά σοβαρές ώστε να οδηγήσουν σε νοσηλεία και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις σε θάνατο.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του άσθματος είναι:

• Συριγμός
• Δυσφορία στο στήθος
• Δυσκολία στην αναπνοή – Δύσπνοια
• Βήχας, ειδικά τη νύχτα ή νωρίς το πρωί
• Αδυναμία εκτέλεσης δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επιδεινώνουν το άσθμα, αλλά η “αιτία” του άσθματος είναι άγνωστη. Μπορεί να έχει γενετική αιτία ή/και να προκαλείται από έκθεση σε περιβαλλοντικές συνθήκες.

Η φυλή αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το άσθμα — τα τρέχοντα δεδομένα υποδεικνύουν ότι 1 στους 6 Αφροαμερικανούς έχουν άσθμα και η μεγαλύτερη αύξηση της επίπτωσης του άσθματος παρατηρείται σε αυτόν τον πληθυσμό. Το άσθμα μεταξύ των ισπανόφωνων είναι 4 φορές μεγαλύτερο σε σύγκριση με τους Καυκάσιους.

Το φύλο είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου για το άσθμα, με τις γυναίκες να υπερτερούν των αντρών σχεδόν 2:1.

Ηλικία — το άσθμα είναι πιο συχνό σε παιδιά από τους ενήλικες. Τα αγόρια είναι πιθανότερο να έχουν άσθμα από τα κορίτσια.

Οικογενειακό ιστορικό — είναι πιθανότερο να αναπτύξετε άσθμα εάν ένας από τους βιολογικούς γονείς σας έχει άσθμα

Αλλεργίες — άτομα με αλλεργίες στα σπόρια καλουπιών και τα ακάρεα σκόνης είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν άσθμα.

Έκθεση σε καπνό — τα παιδιά των οποίων οι μητέρες κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή είναι παθητικοί καπνιστές, είναι πιθανότερο να αναπτύξουν άσθμα.

Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση και σε τοξικές χημικές ουσίες μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος.

Η παχυσαρκία αναγνωρίστηκε πρόσφατα ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για το άσθμα και το άσθμα σε αυτόν τον πληθυσμό θεωρείται πιο σοβαρό.

Ιογενείς λοιμώξεις — λοιμώξεις του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος

Επαγγελματικοί παράγοντες — έκθεση σε ενώσεις όπως η σκόνη του αλευριού (εργάτες αρτοποιίας) και οι βιομηχανικές χημικές ουσίες.

Το στρες και η αλλοίωση του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος.

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Σύνδρομο Απνοιών ‘Υπνου
• Παχυσαρκία
• Αλλεργική ρινίτιδα
• Ρινικοί πολύποδες
• Έκζεμα
• Άγχος, κατάθλιψη

Θα πρέπει να δείτε τον πνευμονολόγο σας, εάν έχετε κάποιο από τα ακόλουθα:

1. Δυσκολία στην αναπνοή, βήχας ή συριγμός που σας ξυπνούν τη νύχτα ή περιορίζουν τις δραστηριότητες της καθημερινής σας ζωής.

2. Ημερήσια συμπτώματα άσθματος περισσότερες από δύο ημέρες την εβδομάδα.

3. Δύσπνοια που δεν υποχωρεί με τη θεραπεία διάσωσης (aerolin).

4. Συμπτώματα άσθματος που σας προκαλούν να χάσετε το σχολείο ή τη δουλειά.

5. Συμπτώματα άσθματος που έχουν ως αποτέλεσμα επισκέψεις σε τμήμα επείγουσας ερίθαλψης.

6. Ανεπιθύμητες επιδράσεις της αγωγής του άσθματος.

Όταν δείτε τον πνευμονολόγο σας για την αξιολόγηση του άσθματος, θα ερωτηθείτε πιθανώς μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με τα συμπτώματά σας και τα ερεθίσματα που τα κάνουν χειρότερα. Θα ερωτηθείτε επίσης για το ιατρικό ιστορικό σας, το ιστορικό εργασίας, και το οικογενειακό ιστορικό. Μετά τη λήψη του ιστορικού, ο πνευμονολόγος σας θα εκτελέσει την φυσική εξέταση και τη δοκιμασία αναπνευστικής λειτουργίας για να αξιολογήσει τη λειτουργία των πνευμόνων σας. Άλλες εξετάσεις μπορεί να χρειαστούν ανάλογα με το τι ερεθίσματα αναφέρατε ότι χειροτερεύουν τα συμπτώματά σας. Για παράδειγμα, τα αλλεργικά τεστ αν έχετε συμπτώματα αλλεργίας που κάνουν την αναπνοή σας χειρότερα και η δοκιμασία αναπνευστικής λειτουργίας κατά την άσκηση εάν αναφέρετε αναπνευστικά συμπτώματα μόνο στην άσκηση.

Η δοκιμασία αναπνευστικής λειτουργίας που ονομάζεται σπιρομέτρηση, είναι η εξέταση που χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση του άσθματος. Κατά τη σπιρομέτρηση θα σας ζητηθεί να κάνετε διάφορους ελιγμούς της αναπνοής που αφορούν βαθιές εισπνοές και μία απότομη και παρατεταμένη εκπνοή. Μπορεί επίσης, κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης να σας χορηγηθεί ένα εισπνεόμενο φάρμακο που ονομάζεται βρογχοδιασταλτικό. Μια σημαντική βελτίωση στις μετρήσεις της λειτουργίας των πνευμόνων σας μετά το εισπνεόμενο φάρμακο μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη της αντιδραστικότητας των αεραγωγών ή του άσθματος. Ενίοτε η διάγνωση του άσθματος γίνεται κλινικά, βασισμένη στα συμπτώματά σας και στην απάντηση στη φαρμακευτική αγωγή.

Η θεραπεία για το άσθμα περιλαμβάνει αποφυγή γνωστών αλλεργιογόνων, χρήση φαρμάκων κατά της αλλεργίας (αντιϊσταμινικά), χρήση εισπνεόμενων φαρμάκων και ενέσιμων σκευασμάτων. Τα εισπνεόμενα φάρμακα στοχεύουν στη θεραπεία της φλεγμονής εντός των αεραγωγών και στη χαλάρωση των μυών που περιβάλλουν και συσφίγγουν τους αεραγωγούς. 

Είναι σημαντικό να παραμένετε σε επαφή με τον πνευμονολόγο σας και να ενημερώνεστε για τα εμβόλια γρίπης και πνευμονιόκοκκου. Ο πνευμονολόγος σας μπορεί να σας ζητήσει να παρακολουθείτε την αναπνοή σας στο σπίτι και να αναφέρετε οποιαδήποτε αλλαγή που μπορεί να υποδηλώνει ότι το άσθμα σας δεν είναι καλά ελεγχόμενο. Τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη βελτίωση της ποιότητας αέρα της οικίας σας. Οι αναπνευστικές λοιμώξεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται γρήγορα όταν έχετε άσθμα, γιατί αποτελούν αιτία παρόξυνσης του άσθματος. 

Η πρόληψη των λοιμώξεων είναι προτεραιότητα, έτσι το συχνό πλύσιμο των χεριών, η τήρηση των γενικών κανόνων υγιεινής και η πραγματοποίηση των εμβολιασμών είναι σημαντικά. Η συμμόρφωση με τη χρήση των φαρμάκων σας όχι μόνο θα βελτιώσει τα συμπτώματά σας αλλά θα κρατήσει επίσης το άσθμα σας πιο ελεγχόμενο συνολικά.